دوره 5، شماره 1، بهار 1402، صفحات 53 - 75

نویسندگان : سید احسان میرانی* ¹ ، آرمان اسماعیلی ² ، سجاد کرشی ³

چکیده :
سود حسابداری یکی از مهم ترین شاخص هایی است که به وسیله استفاده کنندگان از صورتهای مالی برای مقاصد مختلفی مانند ارزش گذاری سهام، ارزیابی عملکرد مدیریت، تخصیص منابع و ... بکار گرفته شده است. بنابراین تخصیص بهینه منابع در بازارها کاملا به این بستگی دارد که سود حسابداری گزارش شده از کیفیت مناسبی برخوردار باشد. در این تحقیق، تاثیر فاکتورهای کیفیت سود، شامل کیفیت اقلام تعهدی، پایداری، قابلیت پیش ‏بینی و هموار بودن، بررسی می‏ شود. به طور خاص، فرضیه فرصت‏ طلبانه بودن مدیریت سود آزمون می‏ شود که بر اساس آن، مدیریت سود، کیفیت سود شرکت‏ها را کاهش می‏ دهد. به منظور آزمون فرضیه ‏ها، مقادیر چهار ویژگی سود و اقلام تعهدی اختیاری (به عنوان نماینده مدیریت سود)، برای 303 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در طی دوره زمانی 1397-1391 اندازه‏ گیری شده است. شرکت‏های نمونه با استفاده از روش نمونه ‏گیری حذفی انتخاب شده ­اند و در برآورد مدل‏ های رگرسیونی چند متغیره، از داده‏های ترکیبی استفاده شده ‏است. نتایج به دست آمده نشان می‏ دهد که با افزایش میزان اقلام تعهدی اختیاری، از مقادیر مطلوب ویژگی‏ های سود کاسته می‏ شود. در این میان، کیفیت اقلام تعهدی بیش از سایر ویژگی‏ها، تحت تاثیر مدیریت سود قرار می‏گیرد. همچنین، افزایش در مقادیر اقلام تعهدی اختیاری با کاهش در امتیاز کیفیت سود شرکت‏ها در ارتباط است. این نتایج از نظریه فرصت‏ طلبانه بودن مدیریت سود حمایت کرده، نشان می‏ دهد که مدیریت سود بر محتوای اطلاعاتی حسابداری خدشه وارد می‏ کند.

کلمات کلیدی :
اقلام تعهدی اختیاری، کیفیت سود، مدیریت سود، ویژگی ‏های سود، هزینه حقوق صاحبان سهام